خدمات اجرایی شرکت مهندسین مشاور پایاپندار
نظارت بر اجرا
یکی از مسائل مهم در اجرای پروژه های بزرگ، نظارت کمی و کیفی مناسب به عملکرد پیمانکاران حوزه های کاری مختلف می باشد. در ابتدای کار با یک پیمانکار مناسب است مقادیر کار قابل انجام توسط وی (شامل مقادیر کالاها و مصالح موردنیاز و عملیات قابل انجام) در طرح پروژه مشخص شده باشد تا از یک سو برآورد ریالی هزینه اجرای کار تعیین شده و از سوی دیگر کنترل های مناسب جهت عدم اعلام کالا و عملیات اضافی (فراتر از طرح پروژه) از جانب پیمانکار اعمال گردد.
در مورد ثبت مقادیر کارهای انجام شده توسط پیمانکار، لازم است سازوکاری وجود داشته باشد تا بتوان در حوزه های مختلف کاری، نتیجه و خلاصه کار روزانه یا هفتگی پیمانکار را ثبت نمود. همچنین با توجه به اهمیت مدیریت کیفیت پروژه، باید بتوان روش کنترل کیفی کارهای انجام شده پیمانکاران را از پیش تعریف نموده و نتایج کنترل کیفی نظارت بر اجرای کار را در حین پیشرفت کار مستند نمود. همچنین پس از انجام هر قسمت از کار توسط پیمانکار، نیاز است تا با روشی ساده، سریع و عاری از اشتباه مبلغ کارهای انجام شده وی تا این مرحله از کار را جهت پرداخت به وی محاسبه نمود.
هدف از نظارت بر اجرای ساختمان
هدف از نظارت بر اجرای ساختمان هدفمند نمودن و نظام مند سازی رویه های ساخت و ساز در احداث ساختمان ها می باشد. نظارت بر اجرای ساختمان به منزله مدیریت مراحل ساخت و ساز ساختمان در تمامی مراحل از مرحله خاکبرداری تا مرحله اسکان در آن ساختمان می باشد.
اهداف فراوان و متعددی را می توان برای نظارت بر اجرای ساختمان عنوان کرد. در ادامه تعدادی از این اهداف را خاطر نشان می کنیم:
- نظارت بر اجرای کامل و دقیق نقشه های طراحی شده که به تایید مهندسان طراح رسیده است. در صورت مشاهده هرگونه مغایرت با نقشه ها، مراتب باید طی گزارش مکتوب به مراجع ذیصلاح از جمله شهرداری، راه و شهرسازی و نظام مهندسی شهر مربوطه اطلاع داده شود تا مطابق قوانین و مقررات اقدامات لازم را انجام دهند. بر همین اساس مطابق بند ۳-۶-۲ مبحث دوم مقررات ملی ساختمان (نظامات اداری) شهرداری ها و سایر مراجع صدور پروانه ساختمان برای ساختمان هایی که طبق تشخیص ناظر و تایید سازمان نظام مهندسی ساختمان استان، مقررات ملی ساختمان در آنها رعایت نشده باشد، تا زمان رفع نقص، پایان کار صادر نخواهند نمود
- نظارت بر ایمنی و بهداشت کامل محل کار و آگاه نمودن کامل مالک یا مجری از قوانین ایمن سازی محل ساخت و ساز و کارگاه مد نظر مطابق مبحث ۱۲ مقررات ملی ساختمان.
- در صورت مشاهده مغایرت در نقشه های طراحی شده، هماهنگی لازم با مهندسان طراح صورت بگیرد.
- مشاوره و راهنمایی نمودن مالک و مجری در شرایطی که اختلاف نظر ما بین آنها وجود دارد.
- مشاوره و راهنمایی مالک جهت تهیه مصالح و مواد استاندارد مطابق استانداردهای موجود. بعنوان مثال راهنمایی جهت استفاده از تیرچه صنعتی یا تیرچه سنتی (دستی).
مدیریت پیمان Management Contracting همان طور که از نامش بر می آید، روشی است که در آن کارفرما، یک شرکت یا یک شخص را تعیین می کند تا مدیریت اجرای پروژه را بر عهده بگیرد. بنابراین تعیین روش های اجرای پروژه و تعیین چارت سازمانی و استخدام نیروها بر عهده پیمانکار است. در این روش پیمانکار یا شخص، بابت مدیریت پروژه درصدی از هزینه های انجام شده را دریافت می دارد . این هزینه ها معمولاً شامل هزینه تهیه موارد قرارداد و هزینه اجرا می باشد ولی قبل ازهزینه های صورت گرفته باید توافق طرفین درنظر گرفته شود ، این پیمان به سود طرفین می باشد چون کارفرما هیچ بالاسری ( اورهد یا سود) به پیمانکار پرداخت نمی کند فقط هزینه موارد لازم در قرارداد ، مدیریت طرح، نیروی انسانی و ماشینی را پرداخت می نماید، بنابراین در هزینه پیمان صرفه جویی می شود. از طرفی دیگر پیمانکار هزینه ای بابت اجرا پرداخت نمی کند و تعهدات را بر عهده نمی گیرد و فقط به خاطر تخصص در مدیریت سودی به صورت درصدی از کل هزینه ها دریافت می دارد.سرعت و کیفیت ساخت پروژه در این روش نسبت به دیگر روش ها بالاتر است.
شرح وظایف مدیریت پیمان اجرای ساختمان :
- بررسی و برآورد اولیه هزینههای اجرایی با توجه به نقشهها و مشخصات فنی و اجرایی پروژه
- تهیه و خرید کلیه مصالح و یا اجاره لوازم و ابزار و ماشینآلات اقدامات لازم جهت اخذ انشعابات
- نظارت کامل و دقیق و ایجاد هماهنگیهای لازم در اجرای به موقع و صحیح ساختمان
- تهیه صورت هزینههای انجامشده و ارائه آن به صاحب کار
مزایای روش مدیریت طرح یا پیمان
در صورتیکه Management Contracting در اواسط فاز طراحی و یا زودتر به کار گرفته شود، با ادغام شدن درون تیم طراحی و هماهنگی با تیم طراح قادر خواهد بود تجربیات و مهارتها مربوط به ساخت را در طراحی ها اعمال نماید تا منجر به کاهش زمان، هزینه، اجرایی شدن بهتر طرحها و افزایش امکان آنالیز مهندسی ارزش در مراحل طراحی و ساخت گردد.
با توجه به اینکه نظارت بر عملیات اجرایی پیمانکاران ساخت بر عهده MC می باشد بنابراین نیازی به خدمات نظارتی مهندسین مشاور نیست.
حضور MC منجر به ایجاد هماهنگی مابین پیمانکاران ساخت و رفع مشکلات آنان به لحاظ عدم تداخل کاری می گردد.
ارائه خدمات پشتیبانی به پیمانکاران ساخت منجر به تسریع عملیات اجرایی و همچنین پوشش دادن نقاط ضعف آنان میگردد.
چون MC مستقیماً در طراحی و اجرا شرکت نمی کند، می تواند فارغ از مسایل مستقیم اجرایی منحصراً به مدیریت، برنامهریزی و کنترل هزینه بپردازد.
MC همچون عضوی از تیم کارفرما، تمایلات سودجویانه پیمانکاری ندارد و تنها هدفش جلب رضایت کارفرما ,حفظ منافع آن است.
در این روش رقابت شدیدی مابین پیمانکاران ساخت ایجاد میگردد، زیرا کار به بسته های کوچکتری تقسیم شده است و پیمانکاران با انجام صحیح و بموقع آن، سعی در به دست آوردن بسته های کاری بیشتری دارند.
مدیریت پیمان در پایاپندار
مشارکت در ساخت
گاهی اوقات صاحب یک ملک قدیمی و یا زمین، تصمیم میگیرند با سازندگان املاک توافق کنند و ملک خود را در اختیار آنها قرار دهند. از سوی دیگر هم سازندگان املاک هزینه ساخت ملک را به عهده میگیرند. به این کار مشارکت در ساخت میگویند که ملک از یکی و سرمایه از یکی دیگر است.
قرارداد مشارکت در ساخت یک نوع توافق دوطرفه است که در ادامه به نکات مهم آن اشاره شده است.
در تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت باید به چند نکته مهم توجه کرد و حتما در تعهدات به آن اشاره کرد:
باید مطمئن شد که شخصی که ملک را آورده صاحب ملک باشد و یا اجازه این کار را داشته باشد و ملک دارای سند رسمی باشد.
و آورده طرفین به طور کامل مشخص شود.
مدت زمان کار باید مشخص شود.
میزان سود و زیان باید تعیین شود.
ضمانت اجرا برای شرایطی که طرفین به تعهداتشان عمل نکنند.
سازنده در قرارداد مشارکت متعهد میشود که هزینههای ساختمانی پروژه، هزینههای اداری پروژه بپردازد. علاوه براین او باید به پرداخت مبلغ بلاعوض و مبلغی به عنوان اجارهبها به مالک طی مراحل ساخت متعهد شود.
انواع قراردادهای مشارکت در ساخت
ممکن است طرف اول زمین را ارائه دهد و نفردوم هزینه های ساخت را به عهده بگیرد. در این حالت ممکن است قیمت زمین و ما به ازای آن در بیعنامه ذکر نشود و فرد سازنده تعهد دهد که بنایی با مشخصات موردنظر که طرفین در مورد آن توافق کرده اند در همان زمین اول بسازد و بعد از آن طرفین در آن شریک شوند.
در یک حالت دیگر ممکن است طرفین توافق کنند که عملیات به صورت مرحلهای در هر بخش که انجام شد بر اساس توافق از قبل تعیین شده یک سهم از زمین منتقل شود. برای مثال طرفین توافق کنند که بعد از اتمام اسکلت بندی یک دانگ منتقل شود. در این حالت توافق میشود که انتقالدهنده پس از انجام کار برای تنظیم سند رسمی اقدام کند.
سومین حالت این است که طرفین قرار بگذارند که اگر پروژه به مرحله مشخصی رسید، صاحب زمین وکالت بلاعزلی برای اقدام در جهت تنظیم سند انتقال رسمی به میزان سهم خود به فرد سازنده که طرف دوم است بدهد.
گاهی ممکن است توافق شود که سه دانگ از ملک در اغاز به سازنده انتقال داده شود.
نکات مهم قرارداد مشارکت در ساخت
یک نکته مهم که باید به آن توجه داشت انتخاب فرد سازنده است. گاهی برخی سازندهها به دلیل اینکه باید برای ساخت هزینه کنند، از مصالح ضعیف استفاده میکنند و با به کارگیری روشهایی برای کاهش هزینهها کیفیت نهایی ساخت را بسیار کاهش میدهند. علاوه بر این ممکن است ادعا کنند که ساخت ملک با ویژگیهای مورد نظر را در یک زمان مشخص تمام میکنند اما در نهایت ساخت را رها کنند و یا ملک را با کیفیتی که در مورد آن توافق شده تحویل ندهند. برای همین منظور ضروری است که فرد معتمد و درستی انتخاب شود و قرارداد هم به صورت دقیق تنظیم شود و تمام جوانب درنظر گرفته شود.
برای مدت زمان کار هم باید کار ساخت را مرحله بندی کرد و زمان پایان هر مرحله را در قرارداد تعیین کرد. برای مثال تاریخ دقیق خاکبرداری، تاریخ دقیق اسکلتبندی، تاریخ دقیق و روز سفتکاری و نازک کاری و تاریخ دقیق اخذ پایان کار و صورتجلسه تفکیکی.
در کنار همه این موارد نیاز است که ضمانت اجراهایی نیز باشد که اگر در هریک از این موارد تاخیری رخ داد به شکل مقتضی عمل شود.
علاوه بر این همواره توجه داشته باشید که در قسمت بالایی همه صفحات قرارداد عبارت قرارداد مشارکت در ساخت را بنویسید. به هیچ عنوان از عبارتهای دیگر مانند قرارداد مشارکت مدنی، مبایعه نامه و یا معامله و بیع استفاده نکنید. همچنین حق دریافت وام و واگذاری قرارداد به غیر را سلب کنید.
نکته دیگری که باید به آن توجه داشته باشید این است که هرگز پس از امضای قرارداد وکالت غیرضروری به سازنده ندهید. توجه داشته باشید که در صورت نیاز تنها به جهت انجام امور اداری به صورت محدود و مدتدار به سازنده وکالت کاری بدهید و در سایر موارد از وکالت دادن خودداری کنید.
خطرات مشارکت در ساخت
اگر قرارداد مشارکت در ساخت به طور صحیح تنظیم نشود میتواند مشکلات و خسارات زیادی برای هر یک از طرفین ایجاد کند. برای مثال سند ملک ممکن است مشکلی داشته باشد یا سازنده در موعد مقرر کار را تحویل ندهد و یا سود وزیان به شکل عادلانه تقسیم نشود. برای مثال ممکن است ملک ساخته شود و کار به اتمام برسد اما بعد از مدتی بنا دچار آسیب شود و به لحاظ فنی آن چنان ضعیف ساخته شده باشد که با مشکلات جدی روبرو شود.
برای مشارکت در ساخت باید بسیار هوشیار بود و آگاهانه عمل کرد. ممکن است سازنده به مالک پیشنهاد دهد که برای تسهیل روند نقل و انتقال و کاهش مالیات، در همان آغاز کار سهم ایشان را به طور یک جا به نامشان کنید و از شما وکالت فروش بلاعزل میخواهد که بعد از یک زمان مشخص این وکالت تمام شود. این کار به لحاظ حقوقی میتواند خطراتی برای مالک به همراه داشته باشد. درنتیجه بهتر از پذیرش پیشنهادات این چنینی خودداری کنید.
۳ عامل موفقیت یک پروژه مشارکت در ساخت
۱) اقتصادی
این جنبه همان سود آوری مشارکت در ساخت است که باید قبل از شروع پروژه تحقیقات و آینده نگری لازم در بازار مسکن و ملک صورت گیرد. توجه به شرایط عمومی و کلی بازار مسکن و نیز شرایط خاص ساختمان موضوع شراکت در بازار جنبه اقتصادی مشارکت در ساخت را تا حدودی مشخص می سازد.
۲) مهندسی
این جنبه مشارکت در ساخت ناظر به نقشه ساختمان و کیفیت مصالح ساختمان و کیفیت ساخت است. در واقع موفقیت پروژه به لحاظ فنی و مهندسی منوط به سه عامل مهم نقشه و مصالح و ساخت بنا است. کاربرد بهترین مصالح در یک نقشه دارای پرت و یا داشتن بهترین نقشه با مصالح ساختمانی نامرغوب هیچ کدام موفقیت پروژه را تضمین نخواهد کرد.
۳) حقوقی
جنبه حقوقی پروژه های مشارکت در ساخت چهار بخش مهم دارد :
قوانین مشارکتی
مشارکت در ساخت یک پروژه ساختمانی است که با بسیاری از قوانین برخورد دارد و طرفین ملزم به آگاهی و رعایت آن قوانین هستند. مهم ترین این قوانین عبارتند از : قوانین شهرداری – قوانین ثبتی و تفکیک و افراز و سند – قوانین مهندسی و مقررات ملی ساختمان – قوانین بیمه و کار و سایر قوانین مدنی و جزایی. اما مهم ترین قانونی که به طور مستقیم در ارتباط با مشارکت در ساخت است عبارتند از : قانون پیش فروش ساختمان و آیین نامه اجرایی قانون پیش فروش ساختمان
قرارداد مشارکت در ساخت
قدم گذاشتن در پروژه های مشارکت در ساخت بدون در دست داشتن یک قرارداد محکم و شفاف، در اکثر مواقع زندان و ورشکستگی و بی خانمانی و… به دنبال دارد. این قرارداد یکی از پیچیده ترین شراکت های حقوقی است که بیشترین میزان دعاوی در دادگستری نیز راجع به تولید اختلافات از این دسته شراکت ها است.
اهمیت تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت
این قرارداد باید آن چنان دقیق باشد که انبوهی از حقوق و تعهدات طرفین و قوانین و مقررات سازمان های مربوطه را پیش بینی و هم تراز و ترکیب نماید. ورود به این پروژه بدون تنظیم یک قرارداد دارای جامعیت و ساختار محکم، عملاً محکوم به شکست است و موجب افت جنبه های فنی و اقتصادی آن نیز می شود. این قرارداد در برابر سایر قراردادها و پیمان و عقد و مقاطعه و کنترات های مشارکتی از اهمیت بیشتری برخوردار است.
نمونه قراردادهای چاپی اتحادیه املاک و یا اینترنتی بسیار مختصر و ناقص است و تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت با استفاده از این نمونه ها فایده ای ندارد و ضرورت دارد یک قرارداد جامع و کامل تنظیم شود. به همین خاطر از هزینه اندک تنظیم و یا اصلاح و تعدیل قرارداد نباید مضایقه نمود.
قرارداد مشارکت در ساخت قرارداد مفصلی است که تحت همین عنوان بین شرکاء منعقد می شود. قرارداد مشارکت در ساخت نیز مشمول قوانین کلی و قواعد عمومی قراردادها است. بدین ترتیب مواردی که ما در مقاله “تنظیم حقوقی و تخصصی قراردادها” در همین سایت بررسی کرده ایم، عیناً در این قرارداد نیز باید رعایت شود. به طور مثال اگر طرفین قرارداد چند نفر هستند، باید مواردی مثل حق فسخ و خسارات را بین خود افراد هر طرف قرارداد نیز تعیین تکلیف نمود. مثلاً می توان شرط نمود که تمام مالکین نسبت به خسارات به طور تضامنی مسئول هستند و یا حق فسخ را باید کلیه مالکین با هم و مجتمعاً اِعمال کنند نه به تنهایی.
قوانین خاص مشارکت در ساخت
علاوه بر قوانین عام و قواعد عمومی قراردادها، قوانین خاص و شروط و عرف هایی وجود دارد که باید به طور خاص در تنظیم قرارداد مشارکت در ساخت رعایت نمود. به طور مثال یکی از موارد مهم آن توجه به قانون جدید پیش فروش ساختمان مصوب ۱۳۸۹/۱۰/۱۲ و آیین نامه اجرایی آن است که مقررات جدیدی را وضع نموده است. این قانون جدید ناظر به پیش فروش ساختمان است ولی آثار آن به قراردادهایی که عموماً مبنای قراردادهای پیش فروش و پیش خرید است نیز سرایت می کند.
نمونه بسیار مهم آن این است که طبق این قانون جدید، پیش خرید رسمی آپارتمان از سازنده ای که سهمی در مالکیت زمین با سند رسمی ندارد و قرارداد مشارکت در ساخت او با مالک زمین رسمی نیست، غیر ممکن است در حالی که تا قبل از تصویب این قانون، پیش فروش با سند عادی توسط سازنده کاملاً قانونی بود. یا به طور مثال در قرارداد پیش فروش ساختمان، پیش خریدار در هر حال حق انتقال به غیر را طبق دلالت ماده ۱۸ قانون پیش فروش ساختمان دارد در حالی که تا قبل از تصویب این قانون، شرط سلب حق انتقال به غیر از پیش خریدار معتبر بود.
دعاوی قرارداد مشارکت در ساخت
دعاوی مشارکت در ساخت دسته مهمی از دعاوی مطروحه در دادگستری است. این دعاوی عموماً توسط خود طرفین قرارداد و هم از جانب سازنده و هم از جانب مالک مطرح می شود و نیز ممکن است توسط پیش خریداران و حتی اشخاص ثالث علیه طرفین قرارداد مشارکت در ساخت مطرح گردد.
دعاوی الزام به تنظیم سند رسمی، ساخت و تکمیل، تفکیک سند و اخذ پایان کار، تحویل، عدم تطابق ساختمان با نقشه یا مصالح مورد توافق و… عموماً از جانب مالک و یا پیش خریداران و همچنین دعاوی الزام به پرداخت وجه و خسارات، تخلیه ملک، مازاد متراژ و… معمولاً توسط سازنده مطرح می شود.